Πάμπολλα τηλεοπτικά ρεπορτάζ και άρθρα στις εφημερίδες έχουν αποκαλύψει κατά καιρούς σκάνδαλα σχετικά με τη διατροφή και το σταυλισμό των κοτόπουλων. Παλαιότερα τα ΜΜΕ θορύβησαν με την προβολή κανιβαλισμού κοτόπουλων που γίνανε σε μεγάλο ορνιθοτροφείο, ενώ τακτικά οι τροφές και τα φάρμακα, οι αντιβιοτικοί αυξητικοί παράγοντες και οι ορμόνες για να επιταχύνουν το ρυθμό ανάπτυξης τους, έγιναν τα ίδια «τροφή» των ΜΜΕ.
Τα αντιβιοτικά περισσότερο χρησιμοποιούνται ευρέως σε μονάδες όπου τα κοτόπουλα κρατιούνται σε περιορισμένους χώρους, σε συνθήκες αυξημένης υγρασίας χωρίς φυσικό εξαερισμό κι έτσι οι ασθένειες εξαπλώνονται γρήγορα.
Στην εγχώρια αγορά δεν εντοπίσθηκαν «τρελά κοτόπουλα», ούτε χρήση τοξικών ουσιών και διοξίνες όπως συνέβη στο Βέλγιο, όμως η κρίση στην Ευρώπη επηρέασε όλους τους έλληνες παραγωγούς, είτε είχαν μεγάλες επιχειρήσεις, είτε μικρές οικογενειακές μονάδες. Τον Ιούλιο του 1999 η πτώση των πωλήσεων πουλερικών ξεπέρασε το 30% και ανάγκασε επιχειρηματίες και κρατικές υπηρεσίες να δουν με μεγαλύτερη υπευθυνότητα το ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων και να κερδίσουν ξανά τη χαμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Οι καταναλωτές που ανησυχούν για τον τρόπο με τον οποίο τα κοτόπουλα εκτρέφονται και γίνεται η επεξεργασία τους μέχρι να έρθουν στο πιάτο μας, ενθαρρύνονται να ανακαλύψουν περισσότερα για τα οργανικά πουλερικά.
Πάντως οι οργανικοί ορνιθοτρόφοι λαμβάνουν έναν αριθμό μέτρων για να σιγουρέψουν ότι τα κοτόπουλα εκτρέφονται όσο πιο φυσικά είναι δυνατόν και οι εταιρίες που επεξεργάζονται τα οργανικά τρόφιμα από τη δική τους πλευρά ακολουθούν αυστηρά πρότυπα όπως σε γενικές γραμμές παραθέτουμε :
Να μην χρησιμοποιούν αντιβιοτικούς αυξητικούς παράγοντες. Τα άρρωστα πουλερικά πρέπει να θεραπεύονται με το κατάλληλο κτηνιατρικό φάρμακο, χωρίς να τους χορηγούν φάρμακα συνεχόμενα.
-Στα αγροκτήματα βιολογικής αναπαραγωγής, ο αριθμός των κρεατοπαραγωγικών κοτόπουλων σε μια μονάδα είναι αυστηρά περιορισμένος στα 1.000 κοτόπουλα στο ίδιο υπόστεγο. Ενώ σε αντίστοιχο πτηνοτροφείο εντατικής παραγωγής μπορούν να βρεθούν 40.000 κοτόπουλα στο ίδιο υπόστεγο.
-Τα κοτόπουλα πρέπει να είναι ελεύθερα στη φύση και να έχουν καθημερινή πρόσβαση σε καθαρό λιβάδι, εκτός κι αν ο καιρός είναι αντίθετος. Στον φρέσκο αέρα, τον ήλιο, το γρασίδι και τα ζωύφια οφείλουν τα ελεύθερα κοτόπουλα τη καλύτερη γεύση τους.
-Τα κοτόπουλα πρέπει να εκτρέφονται για 81 ημέρες επιτρέποντας τους να αναπτυχθούν στο φυσικό τους ρυθμό. Τα περισσότερα κοτόπουλα συμβατικής παραγωγής, σφάζονται μόλις μετά από 42 ημέρες ζωής.
-Στα επεξεργασμένα προϊόντα πουλερικών, πρέπει να επιμένουμε στην πλήρη και ξεκάθαρη αναγραφή της ετικέτας των. Έτσι θα είμαστε σε θέση να ελέγξουμε, αν όλα τα συστατικά που χρησιμοποιούνται τηρούν τα πρότυπα μας, για τη λιγότερη δυνατόν επεξεργασία όπως συνηθίζεται πρακτικά. Τα πρόσθετα μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνα στην υγεία, όπως το υδρογονωμένο λίπος που δεν επιτρέπεται.
-Τα οργανικά πρότυπα είναι δεσμευτικά νομικά. Όλες οι επιχειρήσεις οργανικών τροφίμων έχουν χορηγημένες ειδικές άδειες και ελέγχονται πλήρως με τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
Ανεξάρτητες έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα φυσικά κοτόπουλα έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα στο θρεπτικό συστατικό Omega 3EFA’s, κρίσιμο για την υγεία.
Η θανάτωση χιλιάδων ζώων στην Ευρώπη, λόγω των διοξινών στο Βέλγιο και της έκρηξης γρίπης των πουλερικών στην Ιταλία το 1999, ανάγκασε της εταιρείες να αναζητήσουν μεθόδους που να εξασφαλίζουν τη ποιοτική παραγωγή προϊόντων.
Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις του πτηνοτροφικού κλάδου προχώρησαν ήδη σε επενδύσεις και στράφηκαν στη παραγωγή πιστοποιημένων προϊόντων, μια και αυτά όπως φαίνεται προτιμούν οι καταναλωτές. Η αγορά έχει ξαναβρεί την ισορροπία της και τα πουλερικά βρίσκονται στη πρώτη θέση των προτιμήσεων του κοινού, καθώς έχουν τα καλύτερα διατροφικά χαρακτηριστικά, σε σύγκριση με άλλα κρέατα, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες.
Η Soil Association της Μεγάλης Βρετανίας είναι μια ένωση εγγυητής και πιστοποίησης οργανικών τροφίμων και οδηγεί το κοινό που θέλει να διαπιστώσει πώς εκτρέφονται οργανικά ζώα, να επισκεφθούν μια από τις 40 ανοικτές φάρμες της ένωσης. (Πληροφ. www.soilassociation.org).
Στη χώρα μας το 80% της κατανάλωσης καλύπτεται με εγχώρια προϊόντα και υπάρχουν αισιόδοξες προβλέψεις για την κατά κεφαλή κατανάλωση να φθάσει στα24,5 κιλάτο 2007 σε σχέση με21,4 κιλάκατά κεφαλήν το 1999. Πολλοί επιχειρηματίες μιλώντας για τη βιολογική πτηνοτροφία τονίζουν ότι δε μπορεί να αποτελέσει τη κύρια κατηγορία προϊόντων που θα τροφοδοτούν την εγχώρια αγορά, διότι η παραγωγική δυναμικότητα είναι δυστυχώς μικρή και το κόστος αρκετά μεγάλο.
Εγχώρια παράγωγη συμβατικών κοτόπουλων & προοπτικές
Τα τελευταία χρόνια μεγάλες ελληνικές εταιρείες του κλάδου, πραγματοποίησαν υψηλές επενδύσεις, αυξάνοντας κατακόρυφα τη παραγωγή πουλερικών. Συγκεκριμένα η εταιρεία HELLENIC QUALITY FOODS πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ στην ευρωπαϊκή πτηνοτροφία συνολικού ύψους 80 εκατομμυρίων ευρώ και εφήρμοσε 100% φυτική διατροφή για τα κοτόπουλα MIMIKOS. Τα κοτόπουλα MIMIKOS έχουν πιστοποιηθεί από τον ΟΠΕΓΕΠ, τον Οργανισμό Πιστοποίησης και Ελέγχου Γεωργικών Παραγωγών και τον AGROCERT.
Επίσης ο Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «Πίνδος» έκανε επενδύσεις ύψους 5,8 εκατ. ευρώ το 2001, για νέα γραμμή παραγωγής, για μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων, φυραματοποιείο και τομέα παραγωγής οργανικών και βιολογικών λιπασμάτων υψηλής ποιότητας. Η εταιρεία «Πίνδος» έλαβε πιστοποίηση από τον AGROCERT για το κρέας κοτόπουλων ελευθέρας βοσκής, όπως επίσης οι εταιρείες Θ. Β. ΣΙΣΚΟΣ, ΜΕΓΑΦΑΡΜ και Θ. ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ ΑΒΕΕ. Η τελευταία, δηλαδή η εταιρεία Θ. Νιτσιάκος ΑΒΕΕ, πραγματοποίησε επενδύσεις ύψους 16,2 εκατ. ευρώ για τις δραστηριότητες της και δημιούργησε μια φάρμα 2.100 στρεμμάτων με οικολογικά προϊόντα στα Δολιανά Ιωαννίνων. Εκεί εκτρέφονται κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής και σε δεύτερη φάση θα αναπτυχθεί και βιολογική καλλιέργεια καλαμποκιού για τη πτηνοτροφική παραγωγή. Επίσης υπάρχουν μελλοντικά σχέδια για επέκταση στη βιολογική εκτροφή πουλερικών. Μέρα με τη μέρα κερδίζουν έδαφος στην ελληνική αγορά τα λεγόμενα «κοτόπουλα ελευθέρας βοσκής», δηλαδή τα κοτόπουλα που μεγαλώνουν ελεύθερα στη φύση και τρέφονται με παραδοσιακούς τρόπους, αλλά και τ’ αυγά ελεύθερης βοσκής, καθώς οι παραγωγοί μπορούν να εγγυηθούν για τη φυτική διατροφή των πτηνών. Η εικόνα της ελληνικής αγοράς είναι παραπάνω από ικανοποιητική.
Η φιλοσοφία της οργανικής καλλιέργειας είναι ότι χρησιμοποιείς για τη παραγωγή να το επιστρέφεις στη φύση.
Εγχώρια βιολογική παράγωγη
Η βιολογική πτηνοτροφία μπορεί να δώσει διέξοδο σε μικρούς παραγωγούς που έχουν πληγεί οικονομικά τα τελευταία χρόνια, λόγω των υψηλών επενδύσεων που πραγματοποίησαν μεγάλες ελληνικές εταιρείες του κλάδου αυξάνοντας κατακόρυφα τη παραγωγή πουλερικών.
Έτσι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες πτηνοτροφικές μονά-δες βιολογικής παραγωγής δημιουργούνται και ελέγχονται από τους ελληνικούς οργανισμούς πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο τριών εταιρειών προϊόντα στην αγορά. Πρόκειται για τις:
-ΒΙΟΜΑΛΟΥΧΟΣ που έχει κλείσει ένα χρόνο στην αγορά με το μάξιμουμ της παραγωγής 4.800 κοτόπουλα ανά 80 ημέρες, όπως προβλέπεται από τον κανονισμό (πιστοποίηση ΔΗΩ).
-BIOGRECO που μεγαλώνουν στους βιολογικούς ελαιώνες της Λακωνίας (πιστοποίηση ΔΗΩ) και ο
-ΚΟΝΤΟΣ ΠΕΤΡΟΣ και η παραγωγική βιολογική μονάδα του κοντά στη Σπάρτη (πιστοποίηση ΒΙΟΕΛΛΑΣ ΑΕ).
Τα οργανικά κοτόπουλα το μόνο που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι οι φυσικοί εχθροί, αλεπούδες, γεράκια, ακραία καιρικά φαινόμενα… Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει γενικά η βιολογική κτηνοτροφία στην Ελλάδα, είναι η έλλειψη των βιολογικών ζωοτροφών, καθώς στην χώρα μας δε καλλιεργούνται μεγάλες εκτάσεις. Τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί οι εισαγωγές βιολογικών ζωοτροφών από χώρες όπως η Ιταλία.
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ
Καταγωγή ζώων
1. Τα ζώα πρέπει να προέρχονται από βιολογικές εκτροφές.
2. Πτηνά προερχόμενα από συμβατικές εκτροφές μπορούν να γίνουν βιολογικά μόνο όταν οι πουλάδες αβγοπαραγωγής είναι μικρότερες 18 εβδομάδων και τα κοτόπουλα κρεοπαραγωγής μικρότερα τριών ημερών.
3. Αποφυγή ορισμένων φυλών που συνδέονται με ασθένειες και να προτιμώνται οι αυτόχθονες φυλές & τύποι.
Κτηνιατρική αγωγή
1. Απαγορεύεται η χρήση φαρμάκων για προληπτικούς λόγους και ρυθμιστών ανάπτυξης (αντιβιοτικά, κοκκιδοστατικά).
2. Συνιστάται η χρήση ομοιοπαθητικών προϊόντων και ιχνοστοιχείων.
3. Επιτρέπονται οι υποχρεωτικές από το νόμο θεραπευτικές αγωγές (αντιβιοτικά ή άλλα φάρμακα χρησιμοποιούνται όταν τα ομοιοπαθητικά δεν είναι αποτελεσματικά).
4. Επιτρέπονται μόνο μέχρι τρεις θεραπευτικές αγωγές ανα έτος στο σμήνος.
5. Εφαρμογή κτηνοτροφικών πρακτικών που να ενισχύουν τη μεγάλη αντοχή στις ασθένειες και τη πρόληψη των λοιμώξεων.
6. Χρήση τροφών που να ενισχύει τους φυσικούς ανοσοποιητικούς αμυντικούς μηχανισμούς των πτηνών.
7. Η βιολογική αναπαραγωγή θα πρέπει να βασίζεται σε φυσικές μεθόδους, ωστόσο επιτρέπεται η τεχνική σπερματέγχυση, όχι όμως άλλες μορφές τεχνητής ή υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (όπως π.χ. οι μετεμφυτεύσεις).
Διατροφή
1. Τα ζώα πρέπει να τρέφονται με τροφές βιολογικής παραγωγής.
2. Βιολογικές τροφές κατά 80% ξηράς ουσίας ετησίως.
3. Χονδροειδείς τροφές, χλωρή ή ξηρά νομή καθημερινά στο σιτηρέσιό τους.
4. Στο στάδιο πάχυνσης η διατροφή να περιέχει 65% σιτηρά τουλάχιστον.
5. Το 30% της τροφής μπορεί να προέρχεται από τροφές σε μετατροπή.
6. Η καταναγκαστική διατροφή απαγορεύεται.
7. Απαγορεύεται η χρήση στη διατροφή, των αντιβιοτικών, των κοκκιδιοστατικών, οι φαρμακευτικές ουσίες, οι αυξητικοί παράγοντες ή τυχόν άλλες ουσίες που επιτείνουν την αύξηση ή τη παραγωγή των πουλερικών.
Ενσταυλισμός
1. Κάθε πτηνοτροφείο όχι περισσότερα από 4.800 κοτόπουλα ή 3.000 ωοτόκες όρνιθες ή 2.500 καπόνια.
2. Tο πτηνοτροφείο κρεατοπαραγωγής δεν μπορεί να υπερβαίνει τα1.600 m2.
3. Tα βιολογικά πτηνοτροφεία δεν πρέπει να έχουν σχάρες σε όλη τους την έκταση (το max 2/3 του δαπέδου με σχάρα), το δάπεδο να καλύπτεται με στρωμνή από άχυρα, ροκανίδια, άμμο ή τύρφη.
4. Τα πουλερικά πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους με βλάστηση (τουλάχιστον 1/3 της ζωής τους).
5. Οι έξοδοι στο πτηνοτροφείο να έχουν άνοιγμα τουλάχιστον4 mανά100 m2της επιφάνειας του.
6. Απαγορεύονται πτηνά σε κλωβούς.
7. Οι ωοτόκες κότες πρέπει να έχουν 16 ώρες φωτισμού ημερησίως και να βρίσκονται 8 ανά φωλιά ή 120 cm2 κούρνιας/πτηνό.
8. Η στρωμνή πρέπει να είναι καθαρή, άφθονη και κατάλληλη.
9. Όταν ανανεώνεται η παρτίδα εκτροφής, τα κτίρια πρέπει να μένουν κενά και να καθαρίζονται και ν’ απολυμαίνονται με επιτρεπόμενα προϊόντα.
10. Στο βιολογικό πτηνοτροφείο, τα κοτόπουλα πάχυνσης έχουν την εξής πυκνότητα 21 χγρ. ζ.β/μ2, νεοσσοί 30 χγρ. ζ.β/μ2.
Εκτροφή, μετατροπή & μεταφορά
1.Κατώτατη ηλικία σφαγής για τα κοτόπουλα 81 ημέρες και για τα καπόνια 150 ημέρες.
2.Στις βιολογικές εκτροφές προτιμούνται οι φυσικές οχείες.
3. Αποράμφιση δεν εκτελείται συστηματικά.
4.Τα ζώα και τα προϊόντα τους οφείλουν να είναι επαρκής αναγνωρίσιμα σε όλα τα στάδια παραγωγής.
5.Η ολική ποσότητα κοπριάς δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 170 χλγ. αζώτου/10 στρέμματα το έτος στη μονάδα παραγωγής (αντιστοιχεί σε 580 κοτόπουλα πάχυνσης και 230 ωοτόκες όρνιθες ).
6.Η χρήση ηρεμιστικών απαγορεύεται πριν και κατά τη μεταφορά των ζώων.
7. Απαγορεύεται να κρατούνται τα ζώα δεμένα και η μεταφορά των ζώων πρέπει να πραγματοποιείται με τρόπο που να περιορίζει το άγχος των ζώων, όπως και κατά τη σφαγή.
πηγή BIONEWS
